Τι είναι οι άφθες και τι μπορώ να κάνω;

 

Author:  Γεωργούλη Αργυρώ

 

Πρόκειται για ποκίλου μεγέθους πληγές ερυθρού χρώματος με στρογγυλό ή οβάλ σχήμα που καλύπτονται από μία λευκή μεμβράνη γύρω από την οποία ο βλεννογόνος είναι πολύ ερεθισμένος και κόκκινος. Εμφανίζονται συχνά στα παιδιά, αλλά και σε ενήλικες και εντοπίζονται κυρίως στη γλώσσα, τα ούλα, τα χείλη, το έδαφος του στόματος, την εσωτερική πλευρά των παρειών (μάγουλα), ακόμα και πάνω στην υπερώα (ουρανίσκο). Είναι πολύ συνηθισμένο να εμφανίζονται μέσα στο στόμα περισσότερες από μία άφθες.

Κάψιμο και τσούξιμο είναι τα πρώτα συμπτώματα στο σημείο που πρόκειται να εμφανιστεί μία άφθα, η οποία στην πορεία μπορεί να γίνει αρκετά δυσάρεστη και επώδυνη, σε βαθμό που να δυσχεραίνει τη μάσηση και την ομιλία. Στην πιο επώδυνη φάση της καλύπτεται από μία λευκοκίτρινη μεμβράνη και μεγαλώνει η επιφάνειά της. Τότε είναι που ο ασθενής πρέπει να αποφεύγει τις όξινες, πολυ αλμυρές και καυτερές τροφές, γιατί ο πόνος γίνεται πολύ εντονότερος. Σε λίγες ημέρες υποχωρεί σταδιακά ο πόνος και η επούλωση ολοκληρώνεται μέσα σε 5- 35 ημέρες, ανάλογα με το μέγεθος της άφθας. Οι υποτροπές και η επανεμφάνισή τους είναι δυστυχώς πολύ συχνά φαινόμενα.

Πρόκειται ουσιαστικά για μία διαταραχή του ανοσοποιητικού συστήματος και ως αιτιολογικοί παράγοντες έχουν ενοχοποιηθεί κυρίως το άγχος, η αλλεργία σε τροφές, φάρμακα, οδοντόκρεμες, η ύπαρξη κάποιας συστηματικής νόσου, κληρονομικότητα, ακόμα και οι διαταραχές του αίματος (π.χ. σιδηροπενική αναιμία) ή και των ορμονών, κυρίως στις γυναίκες.

Επειδή η αιτιολογία των αφθών είναι ουσιαστικά πολυπαραγοντική και κάπως ασαφής, η θεραπεία τους είναι κυρίως συστηματική (θεραπεύονται δηλ. τα συμπτώματα που προκαλούν οι άφθες και όχι η ίδιες οι άφθες), εκτός από τις περιπτώσεις εκείνες που η εμφάνισή τους είναι αποτέλεσμα ύπαρξης κάποιας συστηματικής νόσου, οπότε αντιμετωπίζοντας και θεραπεύοντας τη συγκεκριμένη νόσο ο ασθενή ανακουφίζεται και απαλλάσεται από τις άφθες. Η καλή στοματική υγιεινή και η χρήση ύπιων αντισηπτικών σκευασμάτων για στοματόπλυμα είναι η συνιστώμενη αντιμετώπιση. Στο εμπόριο κυκλοφορούν και κάποια αναλγητικά/αναισθητικά σκευάσματα που εφαρμόζονται τοπικά στις πληγές με ειδικό πινελάκι και ανακουφίζουν από τον πόνο. Για τις μεγαλύτερες σε μέγεθος άφθες γίνεται χρήση κορτικοστεροειδών τοπικά με τη μορφή αλοιφής. Αν καθυστερεί η επούλωση και οι άφθες επιμένουν για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 30 ημερών, είναι απαραίτητη η επίσκεψη σε ειδικό στοματολόγο.

Κάπνισμα και Περιοδοντική νόσος: Μια μοιραία σχέση

Κάπνισμα και Περιοδοντική νόσος: Μια μοιραία σχέση

Π. Δάγκαλης

 

Με δεδομένα ότι: οι νόσοι του περιοδοντίου περιλαμβάνουν ένα σημαντικό αριθμό παθολογικών καταστάσεων που εκδηλώνονται στους περιοδοντικούς ιστούς και οι οποίες μπορούν κατά την εξέλιξη τους να οδηγήσουν στην καταστροφή των στηρικτικών ιστών και στην απώλεια των δοντιών και ότι: το "κάπνισμα" θεωρείται ένας σημαντικός παράγοντας του ξενιστή τον οποίο μπορούμε να τροποποιήσουμε, γίνεται στην εισήγηση αυτή μια προσπάθεια προσέγγισης του ζητούμενου: αν και κατά πόσον υπάρχει τελικά σχέση επηρεασμού μεταξύ καπνίσματος και περιοδοντικής νόσου. Έτσι η σχέση ανάμεσα στη χρόνια χρήση καπνού και τις νόσους του περιοδοντίου έχει ερευνηθεί σε κλινικές μελέτες που εξέτασαν:

-Τη συχνότητα εμφάνισης περιοδοντικών νόσων σε κα­πνιστές.

-τη βαρύτητα της περιοδοντικής βλάβης μεταξύ καπνι­στών και μη καπνιστών.

-την πορεία και την εξέλιξη της επούλωσης και του κλι­νικού αποτελέσματος σε άτομα που καπνίζουν, και α­πό αυτές προέκυψαν ως συμπεράσματα ότι:

Το κάπνισμα προκαλεί:

• αυξημένη απώλεια πρόσφυσης
• περισσότερους και βαθύτερους θυλάκους
• μεγαλύτερη οριζόντια απώλεια πρόσφυσης στους δι­χασμούς
• μεγαλύτερη κινητικότητα
• περισσότερη αιμορραγία στην ανίχνευση
• περισσότερη τρυγία και απώλεια οστού σε σχέση με τους μη καπνιστές

 - Το κάπνισμα χειροτερεύει την πρόγνωση της νόσου και αυξάνει τον κίνδυνο απώλειας δοντιών.

-To κάπνισμα συμβάλλει στην εκδήλωση περιοδοντίτι­δας περισσότερο στις νεαρές ηλικίες.

• Η περιοδοντίτιδα που σχετίζεται με κάπνισμα αυξάνε­ται ενώ γενικώς στον υπόλοιπο πληθυσμό μειώνεται.
• Οι καπνιστές έχουν 2-7 φορές περισσότερες πιθανότη­τες να αναπτύξουν περιοδοντική νόσο σε σχέση με τους μη καπνιστές.
• Το κάπνισμα αυξάνει τον επιπολασμό και επιδεινώνει τη βαρύτητα της περιοδοντίτιδας.

Επίσης, σύγχρονες επιδημιολογικές μελέτες έδειξαν ότι: οι καπνιστές έχουν 3 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα α­νάπτυξης σοβαρής περιοδοντικής βλάβης από τους μη καπνιστές, η βλάβη των περιοδοντικών ιστών είναι α­θροιστική και εξαρτάται από τη βαρύτητα και τα έτη κα­πνίσματος, οι καπνιστές έχουν 3,3 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να ζητήσουν εξειδικευμένη περιοδοντική φροντίδα, η επούλωση και το θεραπευτικό αποτέλεσμα είναι καλύτερα σε μη καπνιστές ή σε πρώην καπνιστές. Όσον αφορά την επίδραση του καπνίσματος στην περιο­δοντική θεραπεία γίνεται μια λεπτομερής αναδίφηση της σύγχρονης βιβλιογραφίας από την οποία προκύπτει ότι:

1. Η συντηρητική, τοπική αντιμικροβιακή, χειρουργική θεραπεία έχουν λιγότερο καλά αποτελέσματα στους κα­πνιστές.
2. Η κατευθυνόμενη ιστική αναγέννηση, η χρήση μο­σχευμάτων και οι ουλοβλεννογόνες τεχνικές δίνουν φτωχότερο και μικρότερης διάρκειας αποτέλεσμα.
3. Το κάπνισμα ευθύνεται σε πολλούς περιοδοντικούς ασθενείς για την υποτροπή της νόσου μετά τη θεραπεία.
   Συνεπώς: Υφίσταται ισχυρή σχέση ανάμεσα στη χρόνια έκθεση στον καπνό και τα παραπροϊόντα του καπνίσμα­τος και στην εμφάνιση και εξέλιξη των νόσων του περιο­δοντίου.

Μια άλλη παράμετρος που αναλύεται στην εισήγηση εί­ναι ο βιολογικός μηχανισμός των κλινικών ευρημάτων. Αυτός αποτέλεσε αντικείμενο διερεύνησης πολλών επι­στημονικών εργασιών και συγκεκριμένα αφορά: Τυχόν διαφορές της χλωρίδας, μεταβολές των αμυντικών μηχανισμών, μεταβολές των ιστών στο περιοδοντικό περιβάλλον. Σε ό,τι αφορά την επίδραση του καπνίσματος στην ανά­πτυξη και ωρίμαση της μικροβιακής πλάκας έχει διατυπω­θεί η υπόθεση, χωρίς να μπορέσει να αποδειχθεί, ότι η υ­ψηλή θερμοκρασία που αναπτύσσεται στη στοματική κοι­λότητα από το κάπνισμα και η ελάττωση του οξυγόνου με­ταβάλλουν το υποουλικό περιβάλλον προς ένα πιο ευνοϊ­κό για την ανάπτυξη αναερόβιας παθογόνος χλωρίδας. Σχετικά με την επίδραση του καπνίσματος στους αμυ­ντικούς μηχανισμούς προκύπτει από την μελέτη της α­ντίστοιχης βιβλιογραφίας ότι οι ανοσολογικοί μηχανι­σμοί που ρυθμίζουν την ειδική και τη μη ειδική ανοσία, ε­πηρεάζονται αρνητικά από το κάπνισμα, και τέλος, όσον αφορά την επίδραση της νικοτίνης και των μεταβολιτών της στους περιοδοντικούς ιστούς προκύ­πτει ότι το κάπνισμα είναι δυνατόν να παρεμβαίνει στη διαδικασία της επούλωσης, παρεμποδίζοντας ένα καλό θεραπευτικό αποτέλεσμα.

Από την ανάλυση ενός μεγάλου μέρους της διεθνούς βι­βλιογραφίας μπορούμε, συμπερασματικά, να καταθέ­σουμε την άποψη ότι:

Το κάπνισμα είναι ο σπουδαιότερος περιβαλλοντικός παράγοντας κινδύνου για την περιοδοντική νόσο. Ο βιολογικός μηχανισμός με τον οποίο το κάπνισμα ε­πηρεάζει τη βαρύτητα της περιοδοντικής νόσου και τον βαθμό επούλωσης είναι αρκούντως τεκμηριωμένη. Δεδομένου ότι συνήθως οι περισσότεροι καπνιστές αρ­χίζουν το κάπνισμα πριν την ηλικία των 18, ο ρόλος του οδοντιάτρου είναι σημαντικός (αφού εξετάζει συχνότε­ρα από άλλες ειδικότητες άτομα νεαρής ηλικίας) στην ενημέρωση και προτροπή για την έγκαιρη διακοπή του καπνίσματος, η οποία θα έχει ευεργετικό αποτέλεσμα ό­χι μόνο στην περιοδοντική αλλά και στη γενική υγεία.

Sent from Evernote

Τι είναι η περιοδοντίτιδα, τι κινδύνους εμπεριέχει για τη γενικότερη υγεία μας και πώς την αντιμετωπίζουμε!

 

 

 

Συνήθως συμπτώματα όπως κινητικότητα, μετακίνηση δοντιών και αιμορραγία των ούλων είναι τα αίτια που θορυβούν τους ασθενείς και τους οδηγούν για βοήθεια στον οδοντίατρο. Τα παραπάνω συμπτώματα είναι συνήθως ένδειξη μίας περιοδοντίτιδας.

Η περιοδοντίτιδα είναι το επόμενο στάδιο της ουλίτιδας, όταν η φλεγμονή των ούλων επεκτείνεται υποουλικά προκαλώντας οστεόλυση, δηλαδή ανεπανόρθωτη ζημιά  στο στηρικτικό οστό της ρίζας του δοντιού.

Οι πιο συνήθεις αιτίες είναι η κακή στοματική υγιεινή, η ηλικία, το κάπνισμα, το άγχος, η κληρονομικότητα και διάφορες συστηματικές νόσοι όπως διαβήτης κ.α.

Η περιοδοντίτιδα όπως και η ουλίτιδα παρόλο που οφείλονται σε συγκεκριμένα στελέχη μικροβίων, δεν αντιμετωπίζονται με φάρμακα όπως η αντιβίωση. Τα μικρόβια αυτά από επιστημονικές μελέτες έχει αποδειχθεί ότι υπάρχουν φυσιολογικά στη στοματική χλωρίδα και σε άτομα τα οποία δεν πάσχουν από τις παραπάνω νόσους. Είναι η πτώση της άμυνας του οργανισμού λόγω ηλικίας,το άγχος,το κάπνισμα,ο διαβήτης κλπ. που δίνουν έδαφος στα συγκεκριμένα μικρόβια να υπερισχύσουν και να εγκαταστήσουν τη νόσο.

Η θεραπεία δηλαδή είναι η δημιουργία μίας υγιεινής στοματικής περιοδοντικής περιοχής (περιοδοντική θεραπεία σε οδοντίατρο/περιοδοντολόγο) και η εγκαθίδρυση μίας σωστής στοματικής υγιεινής που θα διατηρήσει το αποτέλεσμα μακροχρόνια. Εάν υπάρχουν παθήσεις που δημιουργούν προδιάθεση όπως προαναφέρθηκαν, αντιμετωπίζονται ή ρυθμίζονται φαρμακευτικά.

Από μελέτες επίσης έχει αποδειχθεί ότι άτομα που πάσχουν από χρόνια περιοδοντίτιδα έχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες να πάθουν στεφανιαία νόσο και έμφραγμα του μυοκαρδίου. Έχουν ανιχνευθεί μικρόβια των περιοδοντικών θυλάκων στις αθηρωματικές πλάκες σε άτομα με στεφανιαία νόσο. Σε άλλες χώρες δεν προχωράνε σε θεραπεία της στεφανιαίας νόσου ή Bypass εάν πρώτα δεν έχει ελεγχθεί το άτομο από οδοντίατρο και αν πάσχει από περιοδοντίτιδα προηγείται η θεραπεία της.

Πολύ σημαντική παράμετρος στην περιοδοντική θεραπεία είναι ο συχνός επανέλεγχος, καθότι οι περιοδοντικοί ασθενείς έχουν αυξημένη προδιάθεση υποτροπής. Η στενή παρακολούθηση προλαβαίνει τα αρχόμενα σημάδια υποτροπής, πρωτού εγκατασταθούν αυτά και είναι αναγκαία η θεραπεία, καθώς και τη χαλάρωση των μέτρων στοματικής υγιεινής.